تنب بزرگ

my lovely Iran

زنده باد ایران

جزیره تُنب بزرگ یکی از جزیره‌های نظامی ایران در خلیج فارس است.

موقعیت جغرافیایی

این جزیره در فاصله ۲۲٫۵ کیلومتری (۱۴ مایلی) از جنوب غربی جزیره قشم، در فاصله ۱۵۶ کیلومتری (۹۷ مایلی) از شهر بندرعباس، مرکز استان هرمزگان و در فاصله ۴۳٫۵ کیلومتری (۲۷ مایلی) از شمال شرقی جزیره ابوموسی واقع شده‌است. طول و عرض آن ۹/۳ در ۷۵/۳ کیلومتر ومساحت آن ۳/۱۰ کیلومتر مربع می‌باشد و مرتفع‌ترین نقطه جزیره تنب بزرگ ۵۳ متر از سطح دریا ارتفاع دارد.

این جزیره میان َ۳۴ ْ۵۵ و َ۲۸ ْ۵۵ طول غربی و َ۳۰ ْ۲۶ و َ۳۴ ْ۲۶ عرض شمالی، و در ۳۱ کیلومتری جنوب جزیره قشم واقع است و این کوتاهترین فاصله جزیره تنب با خاک اصلی ایران است. فاصله این جزیره از بندر لنگه کمتر از ۵۰ کیلومتر و از

جزیره ابوموسی

حدود ۵۳ کیلومتر است.

تنب بزرگ در پانزده کیلومتری شمال خط منصف خلیج‌فارس (خط میانی محاسبه شده نسبت به دو کرانه ایرانی و عربی در شمال و جنوب) قرار دارد و فاصله‌اش با نزدیکترین کرانه‌های امارت متحده عربی (جزیره حمرا/ جزیره‌الحمر از امیرنشین راس‌الخیمه) ۶۹ کیلومتر است. این جزیره تقریباً گرد و قطر ان در حدود چهار کیلومتر است. خاک جزیره شنی و خشک است.

نام

تنب و یا درست‌تر آن تمب واژهٔ فارسی سره‌ای است که در گویش‌های محلی جنوب ایران شامل لهجه‌های لارستانی، بندری، تنگستانی و دشتستانی به معنای تپه و تَل به کار می‌رود. از آنجا که دریانوردان محلی در هنگام نزدیک شدن به این جزایر آنها را به شکل تپه‌ای در میان آب می‌دیدند، هر دو جزیره را تمب نامیدند. هنوز هم مردم ساحل‌نشین بندرعباس و بندر لنگه جزیرهٔ بزرگ‌تر را در گویش محلی تمب گپ، به معنای تمب بزرگ و جزیرهٔ کوچک‌تر را تمبو به معنای تمب کوچک می‌نامند. املای صحیح و فارسی آن نیز تمب است و در قدیم‌ترین متون اروپایی نیز این نام به صورت تمون و تمبو ضبط شده‌است. در نامه‌نگاری‌های اداری اواخر دورهٔ‌ قاجار نیز این جزایر به نام «تامب» و تمب ضبط شده‌است. به سبب وجود مارهای سمی خطرناک در تنب بزرگ این جزیره تنب مار نیز خوانده شده‌است. کهن‌ترین متن تاریخی که در آن نام «تنب» آمده، کتاب الفوائد فی اصول علم البحر و القواعد اثر ابن ماجد، دریانورد مشهور سده‌های ۹-۱۰ق است.

موضوع مالکیت

جزایر سه گانه در دروه قاجار

نخستین سند تاکید حاکمیت ایران بر جزایر سه گانه در زمان ناصرالدین شاه در سال ١٨٨٧م

سلمان قاسمیان با رجوع به هوشنگ مهدوی می‌نویسد:

"تجديد حاکميت ايران بر لنگه در سال ١٨٨٧م/١٣٠٥ ه ق، و تحقيقات احمد خان دریابیگی و ارسال اين موارد به دربار ناصر الدين شاه و صدر اعظم او - امين السلطان از ديدگاه مقامات انگليسي يک شوک سياسي بود. نماينده سياسی که مخفيانه از اين نامه اطلاع يافته بود، آن را برای وزير مختار انگلستان در تهران فرستاد. ظاهراً اين نخستين سندی است که ايران رسماً بر حاکميت ديرين خود بر جزاير تاکيد نموده و به دست مقامات انگليسی رسيده است. اين نامه مقامات انگليسی را نسبت به آينده موقعيت خود در خليج فارس نگران نمود. همزمان، پرچم ايران بر سيری بر افراشته شد. شارجه با تحريك انگلستان حضور نيروهای ايرانی در اين جزيره را مورد اعتراض قرار داد. اين اعتراض با در خواست انگلستان از ايران مبنی بر پايين آوردن پرچم خود از اين جزيره همراه بود. اما انگلستان در سال ١٨٨٨م/١٣٠٥ ه ق موقعيت ايران در سيری را به رسميت شناخت و نسبت به اعلاميه ايران که جزاير چهارگانه را جزئی از سرزمين خود دانسته بود اعتراضی ننمود. وزير مختار انگلستان در تهران نيز در ژوئيه همان سال به ناچار موضع ايران را پذيرفت و به علاوه نسخه ای از نقشه ١٨٨٦ م/١٣٠٣ه ق، شعبه اطلاعات وزارت جنگ انگلستان که در آن جزاير مذکور به رنگ خاک ايران بود را به شاه داد.[13]شاه در جواب او گفت که اين نقشه مانع از بحث ما به نفع شيوخ متصالح است. اين نقشه در سال ١٨٩١ م/١٣٠٨ ه ق تجديد چاپ شد. در سال های ١٨٩٢ م/ ١٣٠٩ ه ق و ١٨٩٧ م/١٣١٤ه ق به دستور لرد کرزن نقشه هايی از ايران تهيه شد و در اين موارد نيز جزاير مذکور جزئی از خاک ايران هستند."

نامه مظفرالدین شاه در رابطه با تنب و ابو موسی در سال ۱۹۰۴

در این حال، مظفرالدین شاه طی فرمانی توسط عین الدوله صدر اعظم به وزیر امور خارجه مورخ ۲۲ ربیع‌الثانی ۱۳۲۲ [۶ ژوئیه ۱۹۰۴م / ۱۵ تیر ۱۲۸۳] نوشت:

«در خصوص تمب و ابوموسی... با اینکه دولت علیه این دو محل را که ملک ثابت خود می‌داند... و از دریابیگی و معین‌التجار هم که احتمال قوی می‌رود مستندات این کار را بدانند یا بتوانند تحصیل نمایند هم جداً خواهید خواست که هر سندی بتوانند به دست بیاورند یا دلیلی اقامه نمایند به اطلاع جناب مستطاب عالی برسانند که به لندن مرقوم بنمایید..."

مالکیت جزیره تنب در حال حاضر

در حال حاضر مالکیت جزیره ابوموسی به همراه جزایر تنب در دست ایران است. با خروج نیروهای انگلیسی و به هنگام اعمال مجدد حاکمیت ایران بر این جزیره، سه نفر از افراد نیروی دریایی شاهنشاهی ایران، توسط شیوخ محلی، کشته شدند.

در هنگام بازپس گیری جزایر سه گانه پس از ۶۸ سال اشغال توسط بریتانیا و ورود ارتش ایران به تنب بزرگ در حالی که نیروهای ایران بدون سلاح و بدون حالت جنگی به سمت پاسگاه پلیس رفته تا شرطه‌ها تسلیم شوند، به یک باره با تیر اندازی یک مسلسل، سه تن به نام‌های سروان رضا سوزن چی، ‌مهناوی یکم حبیب الله کهریزی و ناوی وظیفه آیت الله خانی در پی شلیک نیروهای انتظامی‌ (شرطه‌های) رأس الخیمه جان باختند و «علی قربان روزبهانی» زخمی شد. در نتیجه نیروهای ایرانی به مقابله پرداخته و یک پلیس پاسگاه نیز کشته شد و دیگر نیروهای عرب تسلیم شدند. به احتمال فراوان دلیل اصلی درگیری در تنب بزرگ، ناآگاهی تعمدی پلیس محلی از موضوع بود که حاکم رأس الخیمه می‌بایست به آنان خبر می‌داد.

وضعیت مسکونی

در قسمت‌های جنوب غربی این جزیره و در نزدیکی سواحل آن خانه‌های مسکونی از راه چندین خیابان و جاده به هم پیوسته‌اند که به آن شهرک گفته می‌شود. شهرک محل اقامت خانواده‌های نظامیان ایرانی مستقر در جزیره‌است. همچنین در این شهرک بخشهای تجاری و فروشگاه نیز وجود دارد. این جزیره دارای موج شکن و لنگر گاه نسبتا بزرگی است.

مردم بومی این جزیره در گذشته از صید و ماهی گیری و مروارید گذران زندگی می‌کردند، اما با توجه به شرایط حساس منطقه و ادعاهای امارات در مورد مالکیت این جزیره، تنب بزرگ اکنون یک جزیره کاملا نظامی می‌باشد. و یگان‌هایی از ارتش ایران و سپاه پاسداران در آنجا مستقر هستند. در این جزیره معدن خاک سرخ نیز وجود دارد.

نظرات شما عزیزان:

خ شهسواری

ساعت21:27---21 ارديبهشت 1391

[وب سایت]

سلام و خسته نباشید به مدیران وبلاگ.واقعا که این جزایر زیبا بخشهای جدایی ناپذیر خاک ایران هستند و خواهند بود.به سلامتی اسنادش هم که صادر شد.دیگه هیچ شیطونی نمیتونه غلطی بکنه و این جزایر رو از آن خودش بدونه.زنده باد ایران.